Sprawy militarne wojsko polskie

W historii polskiego wywiadu nie brakuje fascynujących sylwetek kobiecych. Warto pamiętać o kobietach, którym starczyło odwagi i determinacji, by podjąć niebezpieczną i wymagającą pracę agentek.

Halina Szwarc

W momencie wybuchu II wojny światowej Halina Szwarc (właściwie Kłąb) miała 16 lat. Mimo tak młodego wieku, zgłosiła się na ochotnika do Związku Walki Zbrojnej AK i została agentką polskiego wywiadu. W ramach działalności wywiadowczej podpisała volkslistę, skazując tym samym siebie i swoją rodzinę na powszechny ostracyzm. Po ukończeniu niemieckiej szkoły, rozpoczęła studia w Wiedniu. Pracę wywiadowczą prowadziła między innymi w Wiedniu, Hamburgu, Berlinie i Monachium. Jednym z jej największych sukcesów w działalności konspiracyjnej było przekazanie aliantom danych, dotyczących położenia obiektów wojskowych w Hamburgu. W 1944 roku, po powrocie do Łodzi, została zatrzymana przez Gestapo, torturowana i skazana na śmierć przez rozstrzelanie. Szczęśliwie, wyrok nie został wykonany ze względu na wycofanie się wojsk niemieckich z Łodzi.

Po zakończeniu wojny ukończyła studia medyczne w Poznaniu. W 1966 roku otrzymała tytuł profesora nauk medycznych.

Wsławiła się założeniem pierwszego w Polsce i jednego z pierwszych w Europie Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

Benita von Falkenhayn

Benita von Falkenhayn (później baronowa von Berg) była niemiecką arystokratką zwerbowaną przez oficera polskiego wywiadu – Jerzego Sosnowskiego. Znakomicie ustosunkowana, z powodzeniem wykorzystywała swoje rozległe znajomości dla celów werbunkowych. Z Sosnowskim, oprócz pracy w konspiracji, łączyły Benitę także więzi erotyczne. Gdy Benita von Falkenhayn została skazana za zdradę na karę śmierci przez ścięcie toporem, Sosnowski wystąpił o zgodę na zawarcie z nią związku małżeńskiego. Zamążpójście mogłoby bowiem uratować baronową, przyczyniając się do zmiany wyroku na dożywocie. Hitler nie wysłuchał prośby. 18 lutego 1935 roku Benita i jej przyjaciółka Renate von Natzmer (również agentka i kochanka Sosnowskiego) zostały stracone.

Halina Szymańska

Halina Szymańska, jako żona pułkownika Antoniego Szymańskiego, attaché wojskowego w Berlinie i w Bernie. Do wybuchu II wojny światowej prowadziła beztroskie, światowe życie. Choć sama nie angażowała się politycznie, w czasie spotkań towarzyskich poznała wiele ważnych postaci ze świata ówczesnej polityki, między innymi dowódcę Abwehry – admirała Wilhelma Canarisa. Po wybuchu II wojny światowej Canaris zapewnił Szymańskiej i trójce jej dzieci daleko idące wsparcie. Szef Abwehry należał do  zdecydowanych przeciwników Hitlera. Postanowił więc wykorzystać znajomość z Polką dla osiągnięcia porozumienia z wywiadem brytyjskim. Działalność konspiracyjna Haliny Szymańskiej polegała głównie na przekazywaniu aliantom posiadanych przez Canarisa informacji. Swoje obowiązki wypełniała tak sumiennie, że współcześni historycy przyznają jej miejsce w gronie najbardziej skutecznych agentów działających na rzecz wojsk alianckich w czasie II wojny światowej.

Klementyna Mańkowska

Klementyna Mańkowska była polską arystokratką, pracującą podczas II wojny światowej dla organizacji wywiadowczej „Muszkieterzy”. W ramach swej działalności konspiracyjnej współpracowała z Abwehrą jako niemiecka agentka. Mańkowska przekazała Francuzom i Brytyjczykom wiele kluczowych informacji i wojskowych dokumentów. Utrzymywała przyjacielskie relacje z wysokimi oficerami niemieckimi. Przez długi czas pracowała poza wszelkim podejrzeniem. Będąc o krok od dekonspiracji, wykazała się niezwykłą odwagą i zimną krwią. W 1996 roku hrabina Klementyna Mańkowska została uhonorowana Narodowym Orderem Zasługi – francuskim odznaczeniem państwowym przyznawanym za wybitne zasługi cywilne i wojskowe.